1941 йилнинг кузи ва қишида Москва шаҳри остоналарида ҳал қилувчи жанглар борарди. У ерда қонли тўқнашувда икки  бир-бири билан курашувчи томонларнинг  кучлари турарди: бири  ҳар қандай қилиб бўлса-да, Москвани босиб олишга интилар, иккинчиси эса  нима қилиб бўлса-да, пойтахтни қўлда сақлаб қолишга тиришарди. Бу қонли тўқнашувларда ҳимояланаётган тараф таркибида Ўзбекистондан бўлган жангчилар ҳам бор эди.

Шундай қилиб, 1941 йилнинг кузи ва қишида Москва остоналарида ҳал қилувчи жангларга киришилди.  Нацистлар қўшинларининг Москвани босиб олиш операцияси “Тайфун” деб номланарди.

“Тайфун” операцияси 1941 йилнинг 30 сентябридан бошланиб, 1942 йилнинг 20 апрелигача давом этиб, Қизил Армиянинг тўла ғалабаси билан якунланди. Нацистлар армиясига мақсадга эришиш ва СССР пойтахтини забт этиш насиб этмади ва бу келгуси жанговар ҳаракатларга катта таъсирини ўтказди. Сон жиҳатидан  Совет армияси душманларникига қараганда кам бўлиб, тахминан 1 миллион 300 минг киши  пойтахт ҳимоясида турарди. Қизил армия таркибида қуруқликдаги қўшинлардан ташқари 1 мингдан кўпроқ танк, 11 мингта тўп ва тахминан 600 тача самолёт бор эди. Нацистлар армиясининг “Марказ” гуруҳида 2 миллион аскар, тахминан 800 самолёт, ва 15 мингта тўп мавжуд эди. Жанговар ҳаракатлар мобайнида СССР армияси аскарлари сони 2 миллион нафарга етказилди.

Москва  мудофаасига жанговар заҳиралар ва қўмондонлик кадрларини фронт учун тайёрлаб берган Ўрта  Осиё ҳарбий округи.( ЎОҲО) катта ҳисса қўшди.  Бу ерда фақат 1941 йилнинг июлидан 1942 йилнинг мартигача 14 та миллий дивизия ва бригада тузилди, унинг 9-ўқчи батальони ва 5 та кавалерия дивизияси Туркманистон,Ўзбекистон ССР Қирғизистон ва Тожикистон АССРлар ҳудудини бирлаштирувчи Ўрта Осиё ҳарбий округига  мансуб эди. Ўрта Осиё республикалари ва вилоятларининго маъмурий-ҳудудий бўлинишида юз берган ўзгаришлар туфайли 1940 йилнинг августига келиб,  округ таркибига Қозоғистон, Қирғизистон, Тожикистон, Туркманистон, Ўзбекистон ССРлар кирарди. Округ штаби Тошкент шаҳрида жойлашганди.

Ўзбекистонда—Тошкент яқинида 1941 йилнинг июлидан 1942 йилнинг мартигача 9 та алоҳида ўқчи бригада ва 5 та миллий кавалерия дивизияси ташкил этилди.

Урушнинг дастлабки ойларида совет танк қисмлари жуда катта талафотга учради. Уларнинг ўрнини сал-пал қоплаш мақсадида 1941 йилнинг ёзида Г. К.Жуковнинг ташаббуси билан янги миллий кавалерия дивизиялари  шакллантирилди.

Ўзбек шаҳри Чирчиқда  1941 йилнинг июлидан 1942 йилнинг мартигача шакллантирилган  5 та миллий кавалерия дивизиясидан иккитаси—21* ва 44-кавалерия дивизиялари  Москва остоналарида 1- ва 2- калалерия корпуслари таркмибида жанг қилишди.

Хусусан, Ўзбекистонда ташкил этилган афсонавий 44-кавалерия дивизияси  машҳур бўлиб, ғарб тарихий адабиётларида “мўғул отлиқлари” деб номланганди, у немис муаллифларидан Вернер Хауптнинг “Москва учун кураш”( Москва, 2010) ва Пауль Карелнинг “Шарқий фронт.Гитлер Шарққа боради 1941-1943.” китобларида тилга олинган. Афтидан, улар жангларнинг гувоҳи бўлган немис офицерининг эсдаликларини беришган.  Пауль Карель кавалерия дивизияси таркибини мўғуллар деб атайди. Афтидан кавалеристларнинг юзларидаги мўғулона қиёфаларидан келиб чиқиб, у шундай  номлаган бўлса керак. Аслида эса юқорида таъкидлаганимиздек, 44-кавалерия дивизияси 1941 йилнинг июлида  Тошкент яқинида Чирчиқ шаҳрида шакллантирилиб, унинг қўмондони  полковник Куклин эди. 44—кавалерия дивизиясининг қўмондони, полковник  Павел Филиппович Куклин  аввал  Ўрта Осиё  ҳарбий округидаги  4-кавалерия корпуси  21-тоғ кавалерия дивизияси  қўмондонининг ўринбосари эди. Бу даврга келиб у полковник унвонида эди.1941 йилнинг 7 июлида мобилизация ёзишмасига биноан Фарғона шаҳридан Ўрта Осиё ҳарбий округи—ЎОҲОга (Чирчиқ шаҳрига)  1941 йилнинг 8-17 июль кунлари 44-кавалерия дивизиясига келган эди. Дивизиянинг шахсий таркиби хусусида биз ҳеч нарсани билмаймиз. Фақат тахмин қилишимиз мумкинки, таркиб ўрта осиёлик ўзбеклар, қозоқлар. қирғизлар ва туркманлардан ташкил топган, байналмилал дивизия эди. Кавалерия дивизиясининг асоси Ўзбекистоннинг жанубий ҳудудлари Сурхандарё ва Қашқадарё вилоятларининг кўчманчи бўлиб яшаган ва от миниш кўникмаларига эга қабилалари йигитларидан. жумладан, этник қўнғиротлардан, шунингдек, кўпкари-улоқ чопиш  мусобақалари ўтказиб келингани учун яхши чавандозлар бўлган этник қозоқ ва қирғиз халқлари вакилларидан  ташкил топган эди. Ўша пайтларда марказий ва ҳудудий ҳарбий комиссариатлар  фронтга чақирилувининг шахсини аниқлаб ўтирмасдан чақираверарди.

Чунки қишлоқ жойларининг асосий аҳолиси паспортсиз ва шахсини аниқлаш имконини берадиган бошқа ҳужжатларсиз яшайверарди. Бунинг устига, миллий дивизиялар шакллантирилаётган жойларда  ўзбеклар, қорақалпоқлар, этник қозоқлар ва қирғизларга  қизил армиячилар книжкасини беришмасди, натижада улар фронтнинг олдинги линияларига юборилувчи  Қизил армия жангчилари сифатида ҳисобга олинмасди. Натижада,  Иккинчи Жаҳон урушида қурбон  бўлган ва жасадлари Россия  ўрмон ва чўлларида қолган  ўрта осиёлик катта қисм жангчилар бедарак йўқолган деган тамға босилган ҳолда қолдилар. Урушдан кейин жанговар ҳаракатлар кечган жойларда кўплаб номаълум аскарларнинг қабрлари топилганли бежиз  эмас.

Ўзбекларнинг кўчманчи этник қўнғирот уруғи  ва шунингдек, қорақалпоқлар, этник қозоқ ва қирғизлар мўғулларга ўхшаб кетади. Шу ҳам исботланганки, Тошкент вилояти аҳолиси ярмидан кўпини қозоқлар ташкил этади. Совет армиясини тўлдирувчи контингент  этник қозоқлар бўлган. Шундай ҳолатда қайси кўчманчи кавалерия  хизмат қилишни истамайди.

Мана шундан аниқки,  немислар позициясига ҳужум қилган мўғуллар ўзбекларнинг этник қўнғирот уруғлари ва, шунингдек, қорақалпоқлар, этник қозоқ ва қирғизлардан бошқа эмас.  Немис тарихчиси, ёзувчи Пауль Карель  44-кавалерия дивизиясини  мўғуллар дивизияси деганида, афтидан, кавалериячиларнинг мўғул башара эканликларидан келиб чиққан ҳолда иш тутган.. Бунинг устига, 1941 йилнинг 8-17 июлида 44—кавалерия дивизияси шаклланган  жой Ўрта Осий ҳарбий округи —ЎОҲО ҳуддидаги Тошкент вилоятига қарашли Чирчиқ шаҳридир. Афсуски, Иккинчи Жаҳон урушининг бошларида  шундай парадоксаль ҳолат бўлганки,  Қизил Армиянинг кўплаб ҳарбийлари  ёнида  шахсларини билдирувчи ҳужжатлар бўлмаган. Фақат  армия, флот ва авиациянинг ўрта, катта ва олий қўмондонларидагина  командирлик гувоҳномалари бўлган. Қизил армия книжкаси кейинроқ қўллана бошлади. 

1941 йилнинг июнь-июль ойларида Қизил армиянинг бетартиб чекинишлари, ваҳима ва пала-партишлик шароитида  бундай ҳолат  абверга қўл келарди. Чунки унинг диверсантларига  сохта ҳужжат тайёрлатиш ёки шахсий  ҳужжатларни ўзгартириб,  қизил армиячи ёки кичик командир қилиб кўрсатишига ҳожат йўқ эди.                       

Бошқа томондан олиб қараганда,  ҳарбийлар  шахсий таркибини аниқлашнинг бирдан бир йўли  НКВДнинг  Чегараловчи отрядлари томонидан ўтказиладиган сўроқ эди. Ҳужжатларнинг ҳақиқийлигини аниқлашнинг иложи йўқ эди, чунки   ҳаракатдаги армия таркибидаги  қизил армиячи аскарлар, сержантлар, старшиналарда шахсни тасдиқловчи ҳужжатнинг ўзи йўқ эди. Шунинг учун 1941 йилнинг кузида қизил армия книжкасини жорий қилиш хусусидаги буйруқ чиқди.  Ватанни ҳимоя қилиш учун 1941 йилнинг кузида ўзбек шаҳри Чирчиқдан Ғарбий фронтга 44-кавалерия дивизияси келди.

Шундай қилиб, 1941 йилнинг  17 ноябрида  Қизил армиянинг ношуд қўмондонлари буйруғи билан окоп қазиб ўрнашиб олган немислар ва уларнинг танкларига қарши  17- ва 44—кавалерия дивизиялари очиқ ҳужумга ташланди.  Ўзбеклар, қозоқлар  қв қирғизларнинг отлиқ аскарлари  узун ханжарлар ва қиличларни яланғочлаб,  немис танкларига қараб аниқ ўлимга бордилар. Совет қўмондонлигининг “тигр” тактикаси бўйича  “психологик ҳужум” чалғитувчи маневр эди. Оқибатда, Мусино қишлоғи ёнида 17- ва 44- Ккавалерия дивизиялари  немисларнинг  2 та танк гуруҳи танклари, пулемёт ва тўплари томонидан бутунлай қириб ташланди.. Мана шу  жанг немислар томонидан қандай тасвирланган: Бу жанг ҳақидаги битиклар  Гепнернинг 4-танк гуруҳи журналида  сақланиб қолган :  Худди парадлар ўтказишга мўлжаллангандек кенг дала бўйлаб  душманларнинг бизга ҳужум қилишига ишониб бўлмасди…  Бироқ уч қатор саф тортган отлиқлар бизга қараб ҳаракат қила бошлашди. Қиш  қуёши нурлари остида қўлларида ажойиб  тиғлар тутган отлиқлар бошларини отлар бўйнига экканича  ялангликдан ҳужум қилиб кела бошлашди…  Дастлабкти снарядлар ҳужум қилиб келаётганлар қалин бўлган жойда ёрилди… Кўп ўтмасдан улар устида даҳшатли қора тутун пайдо бўлди.  Ҳавога одам ва отларнинг бўла-бўлак бўлиб кетган жасадлари парчалари учди…  Қаерда отлару қаерда чавандозлар борлигини билиб бўлмай қолди…  Бу жаҳаннамда ақлдан озган отлар югуриб юришарди. Омон қолган бир қанча отлиқлар  артиллерия ва пулемётдан ўққа тутилди…44-кавалерия дивизиясининг командири полковник Павел Филиппович Куклин  бу жангда омон қолди. У 1945 йилнинг 20 февралида  Болтиқ бўйида ҳалок бўлди,  ўшанда 306-ўқчи дивизия қўмондонининг ўринбосари эди. 44- ва 17—кавалерия дивизиялар ҳалокатга учраган жой ҳатто, харитада ҳам акс эттирилган: Бу ер Мусино ва Телегино аҳоли пунктлари ўртасидадир.  “Жанг билан разведка қилиш” ва “психик ҳужум”  жанговар топшириқларини бажариб, ўзбек  миллий кавалерия қисмлари  вермахт авиацияси ва танклари учун “тўплар гўшти” га айланиб, жуда оғир йўқотишларга учради.

Бу эпизод ўт очувчи қуролларга  қарши кавалерия  ҳужуми қилишнинг оқибатини кўрсатувчи ёрқин мисолдир, айни пайтда ушбу ҳолатга немис томонининг  қарашини кўрсатиш жиҳатидан ҳам қизиқарлидир. Бундан  ташқари,  отлиқ ҳужум вилувчилар таркибида ўзбекларнинг кўчманчи уруғи —қўнғиротлар вакиллари ва қорақалпоқ, этник қозоқ ва қирғиз жангчилари вакиллари борлиги учун ҳам икки бараввар қизиқарлидир.

Немис ёзувчиси П. Карелянинг китобидан шу  қоқеани бутун эпизодини андак қисқартиришлар билан келтиришни лозим топдик:”17 ноябрь тонги кулранг ва туманли эди. Соат 09.00да эрталабки туман орасидан қуёшнинг катта қизил ғилдираги кўринди. Оғир артиллериянинг кузатув пункти тепалик устида жойлашган эди. Уч километр нарида ўрмон кўзга ташланарди. Далани қорнинг юпқа кўрпаси қоплаб олганди. Совуқ эди. Ҳамма ҳужум қилиш тўғрисидаги буйруқни кутарди.

—Рус танклари !—деган хитоб янгради.  Музлаган ер бўйлаб учта Т-34 танки  келарди. Қишлоқ четидан танкка қарши тўплар ўт очишди. Танклар пиёдаларнинг кўмагисиз бир ўзлари келаётгани ғалати эди.  Артиллерия кузатувчилари бу сирнинг тагига етишга уринишаётган бир паллада бошқа бир хитоб янгради: —Диққат! Ўрмоннинг ўнг томонида кавалерия.

Бу рост эди. Олдинги қаторида қирқми-элликми чавандоз бўлган отлиқ аскарлар  яқинлашиб кела бошлашди.  Ҳадемай отлиқлар сони юз ёки икки юзга етди.

Бир лаҳза ўтмай,  улар ўрмондан кенг фронт бўйлаб отилиб чиқишди. Эскадрон изидан эскадрон чиқиб, улкан линия бўйлаб ёйилди.  Изидан янгилари чиқиб,  шаклланарди.  Барчаси худди алақ-чалақ тушдагидай эди. Офицерларнинг қиличлари эрталабки қуёш нурида ярақларди.  Бузилмаган қор устидан отлар учиб келар, отлиқлар улар устида бошларини эгиб олишган, чўзилган қўлларида қиличлар бор эди.  Кузатув пункти ёнидаги пулемёт расчёти  тайёрланди.  Ўқчилар нишонга олган ҳолда пулемётлар билан  бир қаторда жойлашдилар.  Расчет командири қўлида дурбин билан қараб турарди.

 —Икки минг метр,- батареяга телефон орқали кўрсатма бераётган кузатувчининг овози янгради.

Лаҳзалар ўтмасданоқ Мусино остоналаридаги қорли майдонда  шундай бир даҳшатли манзара пайдо бўлдики, бундайини,ҳатто, энг тасаввури бой киши ҳам  кўз ўнгига келтира олмаса керак.106- пиёда дивизиянинг 10-артиллерия полки 3-батареяси қисқа масофадан ўт очди. Снарядлар шувиллаб  стводан чиқиб, тўғри ҳужум қилиб келаётган эскадрон устига ёғиларди. Отлар қуларди. Отлиқлар ерга учб тушишди.Оловли яшин ярақларди  Ундан қора тутун кўтариларди. Олов фаввораси ва лой аталаси учарди.

Совет полки ҳужумда давом этди. Уларнинг интизоми ҳайратга соларди. Кавалериячилар ўзларининг ўнг қанотига ўтиб олишди ва қишлоққа қараб интилишди. Аммо оғир тўпланинг снарядлари кетма -кет, изма- из ҳужум қилаётган эскадроннинг жанговар сафлари устига тушарди. Артиллериячилар  ернинг устида 7,5 метр баландликда портлайдиган шрапнель гранаталаридан фойдаланишга ўтишди. Бундай ўқ отишларнинг эффекти жуда самарали бўлди.  Отлиқларни эгарнинг устидаёқ тилка-пора қилар, отлар мажруҳ ҳолда ерга йиқиларди.

Бироқ даҳшатли томоша ҳали тугамаган эди.  Ҳужумга ўтишни давом эттириш учун ўрмондан иккинчи полк чиқиб келди.  Офицерлар, сержантлар ва оддий аскарлар афтидан ўртоқларини нима кутганлигини кўриб туришган экан.  Шунга қарамай,  улар олдинга  от қўйишди. Артиллериячилар бу иккинчи оқимни биринчисига қараганда ҳам тезроқ бартараф этишди. Фақат бир озроқ отлиқлар майда казак отларида ўлим чегарасидан ўтишга муваффақ бўлишди.  Минглардан ўттизтача киши. Улар артиллерия кузатув пункти жойлашган тепаликка қараб интилишди. Уларни пулемётчилар  қириб ташлашди..44-квалерия мўғул  дивизиясининг икки полкидаги мингларча чавандоз ва отлардан  қондан қизарган  қорли майдонда тилка-пора қилинган, бўлакланган жасадлар  ва ярадорлар  қолишганди. Отидан айрилган кўплаб чавандозлар майдон бўйлаб чопиб юришарди. Иккинчи Жаҳон урушининг жангоҳидаги   йирик  отлиқ кавалерия қисмлари қатнашган деярли охирги жанглардан бири эди. Русларнинг бу ҳужуми ҳарбий нуқтаи назардан . ўзини оқламайдиган иш эди. Чунки икки полк ер билан яксон қилинган, рақиб томон  аскарларининг бир тола ҳам  сочи тушмаган эди. Немислар томонидан,  ҳатто, бирор аскар ярадор ҳам бўлмаганди. Бироқ кавалериячиларнинг ҳужуми шуни кўрсатдики,  совет қўмондонлиги Москвани  немисларга бериб қўймоқчи эмас ва ҳар қандай қилиб бўлса-да,  бунга йўл қўймайди.  Балки икки полкни бирдан қириб ташланганлиги  немис муаллифи томонидан воқеаларнинг анча бўрттириб кўрсатилишидир.  Совет қўмондонлигининг ахборотига кўра икки кун-17-18 ноябрь кунлари 44-кавалерия полкининг йўқотиши 700 кишини ташкил этган. Бошқа томондан, немис аскарларининг бир тола сочи ҳам ерга тушмаганлиги ҳақидаги гапни герман пропагандасининг тўқималаридан бири  сифатида баҳолаш лозим. Аммо нима бўлганда ҳам кавалерия полкларининг ҳужумга ўтишига буйруқ берилиши Москванинг қаршилигини эмас, балки қўмондонликнинг шошқалоқлиги ва авантюризми оқибатидир.  Ўқ отар қуроллар билан ажойиб тарзда таъминланган душманга қарши  синчиклаб разведка қилмасдан туриб,  танкларсиз,  артиллерия тайёргарлигисиз ва авиа зарбаларисиз   отлар билан хужумга ўтиш Жуков томонидан қилинган  мутлоқ авантюризмдан бошқа нарса эмас. Афтидан, фронтни ёриб ўтиш 17- ва 24-фронтлар билан мўлжалланган,  44-кавалерия дивизияси эса ёриб ўтишга шунчаки иккинчи эшелон сифатида ташланган. Бироқ ёриб ўтиш амалга ошмаган, буйруқни эса бажариш керак эди. Тажрибасиз  ва кўникмага эга бўлмаган отлиқ аскарлар эса отда саф тортган ҳолда  буйруқни бажариб, немисларнинг оловли қопқонига тушиб қолишган. Немис артиллерияси ва пулемётлари билан бир неча дақиқа давомида, борингки, икки полк эмас, иккита эскадрон аскарларининг қириб юборилиши   нафақат жанговар кавалерияга ўқилган мудҳиш жазо, балки бир қанча  совет генералларининг авантюризмидир.Шунингдек, бундай аҳмоқона буйруқлар  бунгача ҳам ва бундан кейин ҳам кўп бўлган.             Афтидан, совет қўмондонлиги бу ҳужум ҳақида бекорга оғиз очмаган. Шундай қидиб, Сурхондарё олтиқ полкларининг 44-кавалерия дивизияси таркибидаги иштироки сурхондарёликлардан яширилган.  Собиқ Иттифоқ ҳарбий архивларидаги материаллар ҳам қалбакилаштирилган .. Оммавий ахборот воситаларида ҳам россиялик тарихчиларнинг Иккинчи Жаҳон урушида  бу қатнашув рад қилинган тахминлари илгари сурилади. Энг муҳим  нарса эса, қайд қилиш керакки,    баъзи хато тахминлар шу даражага бордики,  гўёки, 44-кавалерия дивизияси таркибида  шимолнинг кам сонли халқлари-якутлар, эвенклар ёки Ўзбекистоннинг этник қозоқлари ва қирғизлари ўрниига дон казаклари жанг қилган эмиш. Шунингдек,  Москва мудофаачилари ,  афсонавий Панфилов дивизияси сафларида 180 нафар Тошкент қуруқликдаги қўшинлар билим юрти тарбияланувчилари бор эди. Қизил Армиянинг бошқа қисмлари ва бирлашмалари таркибида ҳам  улар бўлишган.  Хизматига яраша шуҳрат қозонган 1- ва 2- кавалерия полклари  орасида ҳам уларни учратиш мумкин.  Москва остоналарида бўлган жангларда Ўзбекистондан келган 21-кавалерия дивизияси жангчилари ҳам мардлик-матонат намуналарини кўрсвтишган. Аъло даражадаги ҳаракатлари учун у 14-гвардия кавалерия сига айлантирилган.12-гвардия ўқчи дивизияси  Ўзбекистонда 258-ўқчи дивизияга айлантирилииб, қайта шакллантирилган.

СОВЕТ ИТТИФОҚИ ҚАҲРАМОНИ СУРХОНДАРЁЛИК
ШАМКАЕВ АКРАМ БЕЛЯЕВИЧ

1943 йилнинг октябри бошида  таркибида қизил армиячи  Акрам Шамкаев  ҳам бўлган паром расчёти душман ўқ-олови остида   Козинци- Зарубенци   ҳудудида  3-гвардия танк армияси жанговар техникалари ўтишини таъминлаб турарди. Ишнинг биринчи куни душманнинг доимий ўқ-олови остида 12 рейс амалга оширилди. Паром 16 жойидан тешилди, бироқ  Шамкаевнинг  кечиш жараёнида ўйилган жойларни бекитишини амалга оширган фидойи ҳаракатлари туфайли чўкмасдан  сузишда қолди. Кечиб ўтиш бир неча кун давом этди.

1943 йилнинг 12 октябрида  Днепр дарёсининг ўртасида  паромни судраб юрувчи катер ишдан чиқди.  Буксир қилувчи трос винтга ўралиб қолган, шунинг учун ҳаракат сустлашиб қолган эди.  Шамкаев музлаган сувга эътибор бермасдан сувга шўнғиб, винтни бўшатди.  Катер авиабомба осколкаси билан тешилганда, дарҳол ва маҳорат билан тешикни  бекитди ва кишилар соғ-саломат қирғоққа етиб боришди. СССР Олий Совети Президиумининг Фармони билан  1944 йил 10 январда  немис-фашист босқинчиларига қарши курашда қўмондонликнинг топшириғини аъло даражада бажарганлиги ва бунда жасурлик ва қаҳрамонлик кўрсатганлиги учун қизил армиячи  Шамкаев Акрам Беляевичга  Совет Иттифоқи Қаҳрамони унвони берилиб, унга Ленин ордени ва “Олтин юлдуз” медали  топширилди.            

Урушдан кейин старшина Шамкаев ҳарбийдан қайтди.  1945 йилдан 1981 йилгача  Ўзбекистоннинг Сурхондарё вилояти Шўрчи шаҳрида яшади. Дастлаб колхозда механик бўлиб ишлади, сўнгра  Сурхондарё вилояти Шўрчи тумани қишлоқ хўжалиги техникаси бирлашмасида меҳнат қилди. Шўрчи посёлкасида яшади. 1981 йилнинг 12 августида вафот этди.  У Ленин ордени  ва бошқа бир қанча медаллар, жумладан, “Жанговар хизматлари учун” медали билан тақдирланган эди. Шўрчи шаҳри кўчаларидан бири ва унинг ўзи аввал ишлаган бригада номи берилган. Совет Иттифоқи Қаҳрамони Акрам Шамкаев  мукофоти учун Шўрчи туманида спорт мусобақа ва баҳслари ўтказиб турилади.